Lijmf­technologie sinds 1828

Stauf maakte overblijfselen uit de leerlooierij tot de nieuwe bron van inkomsten

De geschiedenis van de onderneming STAUF werd door de economische veranderingen van Siegerland geschreven. Het samenspel van mijnbouw, metaalverwerkende en metaalindustrie, in combinatie met land- en bosbouw, drukten een stempel op de ontwikkeling van het bedrijf. Dat een kleine lijmkokerij zich zou kunnen ontwikkelen tot een moderne lijmfabriek is niet in het minst te danken aan zijn creatieve en vooruitziende blik en leiderschapscapaciteiten.

Leerlooi-handwerk was een traditie in de familie

De houtkap in de bossen van Siegerland maakte de veehouderij tot de basis van een sterke leerindustrie. Uit de kronieken van de stad Siegen blijkt dat Johann-Jacob Stauf al in 1654 de het beroep van kuiplooier had. Ook de volgende generaties oefenden dit beroep uit. Dus was Eberhard Stauf, oprichter van de lijmfabriek, in de eerste plaats leerlooier. Daarvan getuigen nog steeds in Siegen de vele straatnamen zoals Lohgraben (= Kuipgraverij), Löhrtor(= Kuiplooipoort) of Gerbereiweg (= Leerlooierijweg), zelfs als de meeste kalkgroeves en gebouwen uit het stadsbeeld verdwenen zijn. Wanneer de Napoleontische oorlogen en de continentale blokkade aan het begin van de 19e eeuw echter de invoer van dierlijke huiden, uit het buitenland aan banden legden, onderging ook Eberhard Stauf de slechte economische omstandigheden en zag zich gedwongen naast het leren maken van een extra bron van inkomsten aan te boren om zijn gezin financieel veilig te stellen.

Van leerlooier tot lijmfabrikant

Eberhard Stauf had het idee, om het afval, dat overbleef uit de leerlooierij zelf tot lijm te verwerken. Er bleef immers bij de productie van 100 kg zoolleer 14 kg vlees- en vetafval over, het zogenaamde "lijmleer". Alle delen, die niet gebruikt konden worden bij het maken van leer, werd verkocht als een zogenaamde lijmleer aan de leerkokerijen. De nieuwe bedrijfstak bracht de familie Stauf een zekere onafhankelijkheid van het prijsbeleid van de leerindustrie, die in toenemende mate beïnvloed werd door het buitenland.
br />

Productie van huidlijm

In de huidlijmfabrieken moest het lijmleer eerst gereinigd worden en vervolgens in de zogenaamde kalkgroeves tot tien weken lang in een kalkmmelkbouillon inweken. Zo wordt de vezelstructuur losgemaakt. In de daaropvolgende lijmleerwasserij spoelen speciale wasmachines de kalkresten ongeveer 48 uur met vers water grondig weg.

Kookprocedure

Pas daarna begint het eigenlijke koken: Lijmleer en water werden verhit in grote open kookkuipen, om de lijm eruit te smelten. Vervolgens voorzagen de werknemers deze geconcentreerde bouillon van conserveringsmiddelen, vulden ze in rechthoekige bakken af en bracht deze in koelcellen om te stollen. Na afkoeling, losten ze de geleiblokken uit de bakken en sneden ze in hanteerbare tabletten, die in speciale bouwsels drogen moesten.

Na de dood van de oprichter Eberhard Stauf nam zijn zoon William de leiding over het bedrijf in 1862 en moderniseerde de lijmfabriek in Siegen. Hoewel de traditionele handmatige methode van huidlijmproductie ongewijzigd bleef tot in de late 19e eeuw. Maar technische innovaties maakten het nu mogelijk het volledige jaar en wezenlijk efficiënter lijm te produceren.

Oprichting van de Stift Keppeler Viltfabriek

Wilhelm Stauf nam bovendien een aandeel in andere, „leervreemde“ industrieën: Samen met Eduard Giesler uit Siegen en de handelaar Vollpracht en Weiss uit Hilchenbach richtte hij de Stift Keppeler Filzfabrik op. Dit was later een tijd de grootste Viltfabriek in Duitsland, die dierlijke haren verwerkte, die in de huidverwerking ​​in leerlooierijen afvielen. Het personeel spoelden, droogden en maakten de dierharen los. Vervolgens persten ze deze het in een vlies.

Een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van het bedrijf STAUF

Als ondernemer onderkende Wilhelm Stauf de tekenen des tijds: Hij gaf de onrendabel geworden leerlooierij op en opende daarmee een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van het bedrijf. Nu werkte de zoon van de oprichter aan de ontsluiting van nieuwe ijzerertsmijnen en nam met zijn schoonzoon Emil Peipers deel aan de oprichting van een nog steeds betekenisvolle walsgieterij.

Toen de broers Ernst en Richard Stauf in 1900 de leiding over de lijmfabriek in Siegen lijmfabriek namen, begon met een korte bloeitijd van huidlijmindustrie. Het ingevoerde technische productieproces heeft de kwaliteit van lijm aanzienlijk verbeterd. Vóór het kookproces kon het lijmmateriaal nu met persen ontwaterd worden en vervolgens voorzichtig met stoom verhit. De tien procent lijmbouillon hoefde dan niet meer open gekookt te worden, maar werd in een vacuümverdamper tot een pastagehalte van 30 tot 45 procent gebracht.

Concurrentie uit het Ruhrgebied

Uit de gestolde gelei werden weer tabletten gesneden, die vervolgens in de verhitte droogbouw slechts nog 10 tot 14 dagen drogen moesten. Maar de tijden werden moeilijker. De mijnbouw en metaalindustrie in het Siegerland worstelden in die tijd met de concurrentie uit het Ruhrgebied. Houtskool was tegen die tijd niet meer de brandstof voor de binnenlandse hoogovens.

Lijmleer moest worden geïmporteerd

En aangezien de veehouderij, die nauw verbonden was met de houtproductie, ook te lijden had onder deze omstandigheden kon de lijmfabriek niet langer de stijgende vraag naar grondstoffen uit de leerlooierijen van de regio dekken. Het lijmleer voor leerlooierijen in Siegerland moest in toenemende mate uit het buitenland geïmporteerd worden. Dit verergerde de reeds dreigende situatie in veel bedrijven blijven. Ook in het huis van Stauf zorgde de voorziening in grondstoffen voor de lijmkokerij in toenemende mate voor problemen.

Aankoop van grondstoffen werd de existentiële dreiging

In het begin van de 20e eeuw drongen de Noord-Duitse regio's de leerindustrie van Siegerland steeds verder terug, want aan de kust kon leer sneller en goedkoper worden geproduceerd. Ook kant en klaar import speelden er hun rol in, dat de zorg om grondstoffen voor de regionale huidlijmabrieken tot existentiële dreiging werd. Het met een speciale quebrachohout gelooid leer van de grote lijmfabrieken in Hamburg en Sleeswijk-Holstein was alleen geschikt voorwaardelijk voor lijmproductie. Zo kwam het, dat er van 140 huid- en bottenfabrieken, die voor de Eerste Wereldoorlog in Duitsland produceerden, in 1920 nog maar 88 over waren.

Fabriek tijdens de Eerste Wereldoorlog gesloten

De Eerste Wereldoorlog beëindigde uiteindelijk de opkomst van huidlijmindustrie in Siegen definitief en vertegenwoordigt een scheidslijn in de geschiedenis van het bedrijf STAUF. Hoewel de vraag naar lijm niet onderbroken was, maakten de chaos van de oorlog en het gebrek aan grondstoffen een winstgevende productie onmogelijk. Als gevolg hiervan, de broers moest de lijmfabriek Stauf van 1915 tot 1920 sluiten. Van de ongeveer 140 huid- en bottenlijmfabrieken, die er vóór de Eerste Wereldoorlog in Duitsland waren, waren er in 1920 slechts 88 nog actief.

Het waren moeilijke omstandigheden, waaronder Dr. Werner Stauf in 1930 de leiding over het bedrijf overnam van zijn vader. De nationaal socialisten waren aan de macht en de ""Reichsstelle Chemie"" contingeerde het lijmleer met strenge hand. Het bedrijf STAUF werd daarom gedwongen om de productie sterk te beperken. In december 1939 volgde zelfs de staatsverordeningd om de lijmfabriek STAUF te sluiten en zich aan te sluiten bij een ""werkgemeenschap".

Door de staat verordonneerde sluiting

De politiek gewenste inkapseling van de internationale aankoopmogelijkheden voor lijmleer leidde in december 1939 uiteindelijk naar de door de staat bevolen sluiting van de lijmfabriek van STAUF in Siegen.
Het lijmcontingenten van de huidlijmfabriek in Siegen werden vanaf 1940 verwerkt in de lijmfabriek van Freudenberger Otto Nöll. En zoals zo vaak in de geschiedenis van het bedrijf Stauf opent ook in dit tijdperk de inventiviteit een uitweg uit de problemen: Dr. Werner Stauf, die met 25 jaar promoveerde op het onderwerp Gelatine, ontwikkelde een procedure om uit schuurpapier- en schuurdoekafval de daarin zittende huidlijm terug te winnen.

Hervatten van de productie

Deze ontdekking maakte de hervatting van de productie mogelijk: van 1941 tot 1944 werd alle afval van schuurmiddelen uit Duitsland in de fabriek in Siegen hergebruikt. Maar ook deze wijze van productie van de onderneming SAUF kwam tot een abrupt einde voor het einde van de Tweede Wereldoorlog: bij twee luchtaanvallen op 16 december 1944 en 1 februari 1945, werden de volledige productie-installaties, alsmede alle grondstoffen en afgewerkte goederen vernietigd. De familie STAUF verloor daarmee al hun bezittingen.

Specialisatie in bouwlijmen

Na het einde van de Tweede Wereldoorlog maakte Dr. Werner Stauf opnieuw van de nood een deugd: Hij besloot de huidlijmproductie niet weer op te nemen. Want al decennia lang was de geurbelasting door het dierlijk afval steeds weer tot conflicten met bewoners en tot beperkingen door de autoriteiten geleid. In plaats daarvan, ontwikkelde Dr. Werner Stauf een nieuwe, uit overtollig waterglas geproduceerde lijm.

Koudlijm "Visco’s" maken de wederopbouw mogelijk

Met de koude lijm "Visco’s" werd de productie opnieuw opgenomen en de geschiedenis van het bedrijf STAUF opnieuw herschreven: Het grote succes van het eerste gebruik van synthetische grondstoffen legde de economische basis voor de wederopbouw van het bedrijf. En betekende een breuk in de lijmindustrie van het Siegerland. De koudlijm "Visco's" kon worden gebruikt voor het verlijmen van houtvezelplaten op beton. Aldus legde Dr. Werner Stauf de basis voor de specialisatie in de bouwlijmen. 

Parketlijm STAUF Rapid M2A

In de daaropvolgende jaren concentreerde Dr. Werner Stauf zich volledig op het bouwen van een productietak voor dispersielijmen. In 1952 bracht hij met de "STAUF Rapid M2A" de eerste dispersieparketlijm voor volvlak verlijming van parket op de markt. Al snel gaf de parketindustrie Dr. Werner Stauf de officiële bevestiging: De "STAUF Rapid M2A" was de lijm, waarnaar de experts al een lange tijd gezocht hadden om mozaïekparket op zuigende ondergronden te verlijmen. 

Toen Helmut Stauf 1961 in de voetsporen van zijn vader trad, bleef hij de erfenis van Dr. Werner Stauf trouw en richtte hij de producten consequent op de behoeften van de bouwsector. Hij concentreerde zich daarbij sterk op het verhandelen van bouwchemische producten in binnen- en buitenland. Het bedrijf STAUF ontwikkelde zich als een toonaangevend bedrijf op het gebied van vloerlijmen.

Parket lijm "WFR"

De voortdurende verder ontwikkeling vereist al snel nieuwe en grotere machines. Echter, voor de aankoop hiervan maakte Helmut Stauf geen schulden: Dergelijke uitdagingen beheerste hij door de inventiviteit en improvisatie meesterlijk. De ontwikkeling van de parketlijm "WFR" op basis van kunsthars-oplosmiddelen en de dispersielijm "M2A" lijn in de vroege jaren 1970 maakten een grote reconstructie van de productie nodig. Door de expansie boden de productiecapaciteit bij STAUF nu geheel nieuwe mogelijkheden.

Lijm op PVAc-dispersie basis

In de daaropvolgende jaren steeg de eisen wat betreft de bescherming van de gebruiker en consument. Helmut Stauf reageerde op deze ontwikkeling en creëerde eind jaren ‘80 twee universele lijmen op basis van polyvinylacetaatdispersie: de types "Rapid M2A-712" en "Rapid M2A-720". Verdere verbeteringen in de verlijming van parket kon het bedrijf STAUF bereiken door de ontwikkeling van de lijm op basis van polyurethaan.

Toebehorende artikelen in het assortiment

Met het oog op het uitbreiden van het leverprogramma van het bedrijf naar een gecoördineerd op elkaar afgestemd systeem voor veilige parket- en vloerwerkzaamheden, introduceerde Helmut Stauf een omvangrijk assortiment aan toebehorende artikelen. Voor de vele aanvullende producten was er echter nauwelijks ruimte. Nadat de uitbreidingsmogelijkheden al door de expansie in de jaren ‘70 uitgeput waren, kon de broodnodige uitbreiding van de opslagcapaciteiten op de locatie Siegen niet ten uitvoer worden gelegd.

Verhuizen naar Wilnsdorf

Toen ook de installaties midden jaren '90 opnieuw moesten worden uitgebreid, besloot Helmut Stauf, buiten de stad Siegen naar geschikte grond voor een complete nieuwbouw voor de lijmfabriek te zoeken. Stauf maakte uiteindelijk de keuze voor de locatie op het industriegebied Lehnscheid in Wilnsdorf met directe toegang tot de snelweg. Begin 1998 gaf de Raad van de gemeente Wilnsdorf zijn toestemming voor de aankoop van de grond en de bouw van de nieuwe lijmfabriek.

Plotselinge dood van Helmut Stauf in 1998

Nog in hetzelfde jaar nam de geschiedenis van het bedrijf STAUF een onverwachte wending. Helmut Stauf overleed plotseling. De verhuisplannen konden niet worden voortgezet. Van de ene op de andere dag moet het familiebedrijf opnieuw gereorganiseerd worden. De twee zonen van Helmut Stauf waren wel met het bedrijf opgegroeid, maar waren op dat moment nog in opleiding. Zijn echtgenote Siegrid Stauf, die al jaren als procuriste in het bedrijf werkzaam was, nam de leiding samen met de oudste zoon van Wolfgang Stauf.

Siegrid Stauf en haar zoon Wolfgang legden zich na de dood van Helmut Stauf toe op de uitbreiding van hun eigen verkoopstructuren in het buitenland en werkten aan de voltooiing van het productprogamma.
Terwijl de STAUF klanten in het binnenland nu niet meer door handelsagenten, maar door vaste medewerkers werden vertegenwoordigd, bracht het bedrijf bracht steeds nieuwe producten op de markt.

Nieuwe technologieën

Door nieuwe technologieën, de gestage productontwikkeling en kwaliteitsborging van bewezen producten was al snel het personeel niet meer voldoende. Het aantal medewerkers in het laboratorium werd verdubbeld. De fabriek in Siegen bleek in toenemende mate een compromis; Intussen was de toenemende complexiteit van de productie op de oude locatie alleen nog door constante improvisatie te compenseren. Lage en smalle doorgangen, lange afstanden en beperkte ruimte veroorzaakten veel problemen voor de internebedrijfslogistiek.

Nieuwe installatie voor poederparketlijm ""PPK-880""

Ondanks de moeilijke omstandigheden, was het mogelijk om op het terrein een productie-installatie te bouwen voor de poederparketlijm ""PPK-880"". Aan het begin van het nieuwe millennium waren echter alle opslagcapaciteiten definitief uitgeput. De kleinere verbouwingen, waarmee tot nu toe kortstondig plaats kon worden gemaakt, waren nu niet meer mogelijk.

Verhuizen naar Wilnsdorf

In 2000 stond het dan vast: De STAUF lijmfabriek moest een nieuwe hoofdvestiging krijgen. In het voorjaar besteedde het bedrijf de opdracht voor de nieuwbouw in Wilnsdorf aan.
Op 5 maart 2002 vond door de symbolische eerste steenlegging de lancering van het project plaats. Nog in datzelfde jaar werd ook Volker Stauf benoemd tot Managing Director. Met hem en zijn broer Wolfgang Stauf wordt het bedrijf nu geleid door de zesde generatie van de familie.
De eerste lijm liep nog in oktober van hetzelfde jaar van de band in de nieuw gebouwde productieinstallatie in Wilnsdorf. Terwijl daar de installaties verder in werking werden gesteld, sloten Volker en Wolfgang Stauf geleidelijk de capaciteiten in de fabriek in Siegen.

Ontmanteling van de fabriek in Siegen

Tegen het einde van 2002 liep de productie parallel in beide fabrieken. Op 16 december 2002 was de laatste officiële productie, daarna werd de STAUF-fabriek in Siegen stilgelegd.
Ongeveer twee weken later, begon de sloop van de oude vestiging tenslotte. Dit liet weinig tijd voor de ontmanteling van de installaties en machines; individuele componenten zijn nog steeds nodig, om hun dienst voort te zetten op de nieuwe locatie.

Blik op de toekomst

Met de ingebruikname van de nieuwe en de ontmanteling van de oude fabriek is de verdere ontwikkeling van de onderneming STAUF op een solide basis gebracht. Het is nu zaak om met het creëren van de toekomst verder te gaan. De globalisering plaatst een familiebedrijf als STAUF voor vele uitdagingen: internet en nieuwe media hebben tot een bijna onbeperkt transparantie van de markt geleid. Voor STAUF ligt de uitdaging daarbij in het ontwikkelen van nieuwe strategieën voor het op de markt brengen van kwalitatief hoogwaardige lijmen.

Kortere bouwtijden

Huizen en grote objecten ontstaan in steeds kortere bouwtijden. Dit vraagt ​​om producten, die bij dezelfde verwerkingskwaliteit nog steeds aan dezelfde bescherming voor de verbruiker en de verwerking recht doet.
Als een puur familiebedrijf, moet het bedrijf STAUF blijven concurreren op de wereldwijde markten, waar grote openbare bedrijven de lijn van de aanpak dicteren. Het voortdurend in beweging zijn van de situatie in de wereld zal ook steeds vaker en vooral steeds directer van invloed zijn op het bedrijf STAUF. Naast de bewezen wegen zal de STAUF Klebstoffwerk GmbH nu nieuwe wegen nu ook nieuwe wegen voor de ontsluiting van buitenlandse markten begaan, volgens het credo van het brein en de visionair Dr. Werner Stauf:

""Een goed bedrijf dat wil blijven bestaan moet jong, dynamisch en flexibel blijven en elke dag nieuwe creatieve ideeën ontwikkelen."""